ساخت «داروی ضدسرطان» از عصاره گیاه زردچوبه

بر اساس این گزارش، یکی از ترکیبات گیاهی مستخرج از ریشه گیاه زرد چوبه، "کورکومین" است و در طب سنتی، از این عصاره گیاهی، در درمان طیف وسیعی از بیماری تنفسی، التهابی و درمان زخم‌ها استفاده می‌شود.

نقش ضد سرطانی این ترکیب در طب مدرن به اثبات رسیده است. با این حال، از آنجا که توزیع بافتی و جذب کورکومین پایین است و سوخت و ساز سریعی در کبد و دیواره روده دارد؛ برای استفاده از آن در صنایع داروسازی و پزشکی، باید بر این مشکل غلبه کرد.

در طرح اخیر، نسل جدیدی از نانوحامل‌های پلیمری با عنوان دندروزوم، به منظور افزایش حلالیت آبی این عصاره مورد استفاده قرار گرفته است.

در این ترکیب دارویی، کورکومین با بازدهی بالا (حدودا 87%) در این "نانو حامل‌های پلیمری" قرار گرفته و ساختاری کروی با اندازه 140 نانومتر تشکیل می‌دهد. پایداری فیزیکی و شیمیایی این ترکیب دارویی بالاست. این ترکیب، در شرایط آزمایشگاهی برای درمان نوعی تومور تهاجمی سیستم عصبی مرکزی، با نام "گلیوبلاستوما"، با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته است.

به گفته مریم طهماسبی میرگانی عضو هیئت علمی و از همکاران اصلی این طرح، پس از تیمار سلول‌های سرطانی با این دارو، ژن‌های کلیدی تکثیر و رشد این سلول‌ها، به میزان معنی‌داری کاهش پیدا کرده و به سمت مسیر مرگ برنامه‌ریزی شده هدایت می‌شوند. 

نکته جالب این است که تاثیر کشنده نانوکورکومین بر سلول‌های بنیادی بالغ مشتق از مغز استخوان و سلول‌های طبیعی فیبروبلاست پوست، در غلظتی بالاتر از غلظت موثر بر سلول‌های سرطانی مشاهده می‌شود.

به عبارتی در غلظت‌های کشنده برای سلول‌های سرطانی، تاثیر کشنده بر سلول‌های طبیعی مشاهده نمی‌شود. این نکته نشان می‌دهد که کورکومین تمایلی ترجیحی برای ورود به سلول‌های سرطانی دارد.

محدوده ابعاد نانوحامل مورد استفاده در این تحقیق، 15 تا 100 نانومتر است. پایداری فیزیکی و شیمیایی، عدم سمیت و زیست‌تخریب‌پذیری از ویژگی‌های اصلی این نانوحامل‌ها است.

با توجه به نتایج حاصل، نانوحامل مورد استفاده هیچ اثر سمی بر سلول‌ها ندارند. به عبارتی، تمامی مرگ القا شده در سلول‌ها به واسطه کوروکومین صورت می‌گیرد و دندروزوم، تنها دسترسی زیستی و انتقال این ماده به سلول‌ها را موجب می‌شود.

طهماسبی بیرگانی اظهار داشت: این دارو از پتانسیل تحت تاثیر قرار دادن چند مسیر انتقال پیام در سلول برخوردار است که مسیرهای تکثیر سلولی یکی از آن‌ها است.

در این میان، دارو ورود به سلول سرطانی را نسبت به انواع سلول‌های طبیعی بیشتر ترجیح می‌دهد.